«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» - Τί κάνει ἕνα λαό νά ἀκυρώσει τή ζωή τῶν προγόνων του;

Μέ ἀφορµή τό Δηµοψήφισµα τῆς Σκωτίας

Τί κάνει ἕνα λαό νά ἀκυρώσει τή ζωή

τῶν προγόνων του;

Τό πρόσφατο δηµοψήφισµα πού ἔγινε στή Σκωτία, µιά χώρα πού ἔχει πάθει πολλά στήν ἱστορία της ἀπό τό νότιο γείτονά της, τήν Ἀγγλία, εἶναι µιά πολύ καλή ἀφορµή προβληµατισµοῦ καί µελέτης τῆς ψυχολογίας τῶν λαῶν.

Ἴσως, στή χώρα µας δέν γνωρίζουµε πολλά πράγµατα γιά τή Σκωτία καί τούς ἀνθρώπους της καί εἶναι κρῖµα, γιατί ἔχουµε πολλά κοινά στό χαρακτήρα µας σάν λαοί. Ἀκόµα καί ἡ σκωτσέζικη προφορά, εἶναι γιά τήν ἀγγλική γλώσσα περίπου ὅ,τι εἶναι ἡ κρητική προφορά γιά τά ἑλληνικά. Ἐπίσης, σάν κι ἐµᾶς, οἱ Σκωτσέζοι εἶναι θερµόαιµοι, φιλόξενοι, γενναῖοι καί ἀγαποῦν πολύ τά ἄγρια βουνά τους πού, σέ κάποια µέρη, µοιάζουν µέ τά δικά µας. Σάν καί µᾶς –δυστυχῶς– ἔχουν διχόνοια µεταξύ τους καί ἔχουν ὑποφέρει ἀπ’ αὐτήν. Μερικοί ἱστορικοί µάλιστα ὑποστηρίζουν ὅτι ἐνδέχεται ἡ Σκωτία νά κατοικήθηκε καί ἀπό µεσογειακούς λαούς πού τήν πλησίασαν ἀπό τά δυτικά της παράλια καί, ἀργότερα, αὐτοί οἱ θαλάσσιοι δρόµοι κράτησαν ἀνοιχτή τήν ἐπικοινωνία της µέ τήν Ἱσπανία καί τή Γαλλία.

Πάντως, ἡ Σκωτία γίνεται εὐρύτερα γνωστή ἀπό τόν 1ο π. χ. αἰῶνα, ὅταν οἱ Ρωµαῖοι ξεκινοῦν τήν κατάκτηση τῶν βρετανικῶν νησιῶν. Τότε, οἱ Πῖκτες, πού κατοικοῦσαν τήν Καληδονία –ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο λαούς πού ἀπετέλεσαν τόν πυρήνα τῶν κατοίκων αὐτῆς τῆς βόρειας ἄκρης τῶν βρετανικῶν νησιῶν– µέ τίς συνεχεῖς ἐπιθέσεις τους, ἀνάγκασαν τούς Ρωµαίους νά περιοριστοῦν κάτω ἀπό τό περίφηµο τεῖχος τοῦ Ἁδριανοῦ, πού ἔγινε τό ὅριο τῆς Ρωµαϊκῆς Βρετανίας. Ὁ δεύτερος λαός ἦταν οἱ Σκῶτοι, πού κατάγονταν ἀπό τή βόρεια Ἰρλανδία καί ἀποίκησαν τίς δυτικές ἐπαρχίες, ἱδρύοντας τό βασίλειο Dalriada.

Παρ’ ὅλο πού οἱ δύο αὐτές φυλές βρίσκονταν σέ διαµάχη, ἀναγκά­στηκαν νά ἑνωθοῦν λόγῳ τῆς ἐπέλασης τῶν Βίκινγκς στό τέλος τοῦ 8ου αἰ. Ἀπό αὐτή τήν ἕνωση, προέκυψε τόν 9ο αἰῶνα τό Βασίλειο τῆς Σκωτίας.

Τούς ἑπόµενους αἰῶνες, ἡ ἱστορία τους εἶναι γεµάτη ἀπό διχόνοιες καί διαµάχες ἀνάµεσα στίς µεγάλες οἰκογένειες (clans) πού εἶχαν ἡ κάθε µιά τούς συµµάχους της καί τά ἰδιαίτερα καρώ στά ροῦχα τους, ἀναγνωρίσιµα τῆς µιᾶς ἤ τῆς ἄλλης οἰκογένειας. Τό ἀποτέλεσµα τῆς µακρόχρονης διχόνοιας τους ἦταν ἡ ὑποδούλωσή τους στούς Ἄγγλους, µέχρι πού ὁ περίφηµος ἥρωάς τους Robert Bruce νίκησε τόν βασιλιά τῆς Ἀγγλίας Edward ΙI στή µάχη τοῦ Bannockburn τό 1314 καί, ἀφοῦ ἐξόντωσε τόν ἀντίπαλό του John Balliol, ἀνακηρύχθηκε βασιλιάς τῆς Σκωτίας. Τό 1320, ὁ Robert Bruce καί µιά µεγάλη ὁµάδα σκωτσέζων εὐγενῶν, συνέταξαν καί ὑπέγραψαν τή Διακήρυξη τῆς Σκωτσέζικης Ἀνεξαρτησίας τοῦ Arbroath.

Οἱ διαµάχες µέ τήν Ἀγγλία δέν σταµάτησαν καί τό χῶµα τῆς Σκωτίας ποτίστηκε µέ πολύ αἷµα, µέχρι πού, τό 1603, ὁ Ἰάκωβος ὁ VII, γιός τῆς Μαρίας Στιούαρτ –τῆς βασίλισσας τῆς Σκωτίας τήν ὁποία ἀποκεφάλισε ἡ ἐξαδέρφη της, ἡ Ἐλισάβετ Α΄ τῆς Ἀγγλίας– ἀνέβηκε στόν Ἀγγλικό θρόνο σάν Ἰάκωβος Α΄, µετά τό θάνατο τῆς Ἐλισάβετ. Καί, τελικά, τό 1707, µέ τήν Πράξη Ἑνώσεως τῆς Σκωτίας, Ἀγγλίας, Οὐαλλίας, δηµιουργήθηκε ἡ Μεγάλη Βρετανία.

Ἡ αὐτονοµία ἦταν πάντα τό ὄνειρο τῶν Σκωτσέζων πατριωτῶν καί ἡ ἀγάπη τους γιά τήν ἐλευθερία τῆς χώρας τους ἐκφράζεται στή Διακήρυξη τῆς Σκωτσέζικης Ἀνεξαρτησίας, ὅπως τήν ὑπέγραψαν ὁ Robert Bruce καί ἡ σύναξη τοῦ Arbroath: «…γιά ὅσο παραµένουµε στή ζωή ἔστω καί ἑκατό ἀπό ἐµᾶς δέν θά συγκατατεθοῦµε ποτέ νά ὑποταχθοῦµε στούς κανόνες τῶν Ἄγγλων, γιατί δέν εἶναι ἡ δόξα αὐτή γιά τήν ὁποία πολεµᾶµε… ἀλλά µόνον ἡ ἐλευθερία…»

Ὕστερα ἀπό τρακόσια ἑπτά χρόνια δόθηκε στό λαό τῆς Σκωτίας ἡ εὐκαιρία νά ξανακερδίσει τήν ἐλευθερία πού πλήρωσαν µέ τό αἷµα τους οἱ πρόγονοί τους. Καί µέ τί αἷµα; Ὁ ἐθνικός τους ἥρωας Sir William Wallace, πού ἔπεσε στά χέρια τοῦ Ἄγγλου βασιλιά Edward I –πού ὀνοµάστηκε «τό σφυρί τῶν Σκώτων», γιά τό ἀνελέητο σφυροκόπηµα πού τούς ἔκανε– πλήρωσε τή νίκη του στή γέφυρα τοῦ Sterling (1297) καί τό µῖσος τοῦ Ἄγγλου µέ τόν ἑξῆς φριχτό τρόπο: πρῶτα τόν κρέµασαν, µετά τόν κατέβασαν προτοῦ πεθάνει, τόν ἔδεσαν σέ τέσσερα ἄλογα πού µαστιγώθηκαν γιά νά τρέξουν σέ ἀντίθετες διευθύνσεις διαµελίζοντάς τον, κι ὅταν ὁ δήµιος ἄνοιξε τό στέρνο του καί ξερρίζωσε τήν καρδιά του, ἐκείνη χτυποῦσε ἀκόµη! Ἐλευθερία πληρωµένη στήν κυριολεξία µέ τό αἷµα τῆς καρδιᾶς του!

Κι ὅµως, τρακόσια χρόνια µετά, ὁ λαός πού τόν ὀνοµάζει ἥρωά του, ἀρνήθηκε τήν ἐλευθερία πού θά τοῦ δινόταν ἀναίµακτα. Γιατί; Γιατί φοβήθηκε µή χάσει τήν οἰκονοµική του εὐµάρεια, ἐπειδή τούς ἀπείλησαν µέ ἀντίποινα; Γιατί ἀδιαφορεῖ γιά ἰδέες καί πατριωτισµούς καί ἀσχολεῖται µέ τήν καθηµερινότητά του; Γιατί ὅταν γεννηθεῖ ἕνα πουλί στό κλουβί, δέν θέλει νά φύγει ἀκόµη κι ὅταν ἡ πόρτα εἶναι ἀνοιχτή, ἐπειδή δέν ἔχει γνωρίσει ποτέ του τόν ἀέρα τῶν βουνῶν καί τήν ἀπεραντωσύνη τοῦ οὐρανοῦ;

Ἴσως γιά ὅλα αὐτά µαζί καί γιά ἄλλα πολλά, πού θά πρέπει νά µᾶς προβληµατίσουν, γιατί κι ὁ δικός µας λαός εἶναι τῆς ἴδιας νοοτροπίας καί πολύ πιθανό νά ἐπέλεγε τό ἴδιο ἀποτέλεσµα.

Ὅµως, ὅταν κανείς συλλογίζεται πώς κάθε κόκκος σκόνης πού πατάει, εἶναι καί µιά ἀνθρώπινη ζωή πού κόπηκε ἄγρια καί πρόωρα, δέν µπορεῖ νά µήν ἀναρωτηθεῖ: τόσος κόπος, τόσος πόνος, τόσες χαµένες ζωές… ἀξίζει, ἄραγε;

Γιά σχόλια: ninetta1.blogspot.com          Νινέττα  Βολουδάκη

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 146 

Ὀκτώβριος 2014