«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» - Συμπεράσματα ἀπό τό συνεδριο τῆς Ἐνοριας μας γιά τήν παιδεία

ΣυμπερΑσματα απο το συνεδριο τΗς Ενοριας μας γιΑ την παιδεια

Μεγάλο πνευματικό γεγονός ἀπετέλεσε ἡ ἡμιημερίδα πού διοργάνωσε ἡ ἐνορία μας στίς 30 Ἰανουαρίου 2010 στήν Ἐθνική Λυρική Σκηνή μέ θέμα: «Πειράματα στήν ἐκπαίδευση μέ ἀπουσία τῆς παιδείας».

Οἱ εἰσηγήσεις τῶν πολύ γνωστῶν καί ἀξιολογότατων ὁμιλητῶν ὁδήγησαν τή σκέψη μας στήν κατεύθυνση ὅτι ἡ παιδεία  –ἄν καί γιά τούς περισσότερους συνδεδεμένη μέ τά χρόνια τῆς σχολικῆς ἐκπαίδευσης, μέ τήν ὁποία κακῶς ταυτίζεται–  δέν περιορίζεται μόνο σέ αὐτά. Ἀρχίζει ἤδη ἀπό τόν πρῶτο καιρό τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, στό οἰκογενειακό του περιβάλλον, μέ τήν ἀγωγή καί τό παράδειγμα πού λαμβάνει ἀπό τούς μεγαλύτερους, συνεχίζεται στό σχολεῖο καί ἐπεκτείνεται καί σέ ὅλα τά ἑπόμενα χρόνια τῆς ζωῆς του, ἐπηρεαζόμενη σημαντικά ἀπό τόν βαθμό πνευματικότητας τῆς κοινωνίας ὅπου ζεῖ, τίς ἀξίες πού ἐπικρατοῦν καί ἐν τέλει τό γενικότερο ἦθος πού προβάλλεται ὡς πρότυπο πρός μίμηση γιά τούς ἀνθρώπους.

Κοινή διαπίστωση ὅλων τῶν ὁμιλητῶν εἶναι ὅτι σήμερα στήν πατρίδα μας ἡ Παιδεία πάσχει, νοσεῖ σέ ἐπικίνδυνο βαθμό, κάτι πού πολύ εὔκολα διαπιστώνει στήν καθημερινή του ζωή καί ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς, ἰδιαιτέρως ἄν ἔχει παιδιά πού πηγαίνουν στό σχολεῖο, ἤ ἁπλῶς ἄν ὁ ἴδιος φροντίζει νά καλλιεργεῖ τόν ἑαυτό του πνευματικά, ὁπότε ἀντιλαμβάνεται ἀμέσως τήν πνιγηρή ἀτμόσφαιρα σέ κάθε τομέα τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.

Κοινή, ἐπίσης, διαπίστωση τῶν εἰσηγητῶν καί ἡ αἰτία ἀπό τήν ὁποία ὁδηγηθήκαμε στό νοσηρό φαινόμενο. Ἡ ἀποκοπή ἀπό τίς Θεανθρώπινες ρίζες τῆς παιδείας μας, ἡ ἀπόρριψη  τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἀλήθειας Του ἀπό τή ζωή μας, μέ τή συστηματική ἄρνησή μας νά ἐντάξουμε τίς ὁδηγίες Του στή ρύθμιση τοῦ βίου μας. Τό ἐπικίνδυνο εἶναι ὅτι αὐτό δέν ἀποτελεῖ ἐπιλογή λίγων ἤ περισσότερων ἀνθρώπων, ὁπότε καί οἱ συνέπειες θά ἦταν σχετικά περιορισμένες. Κατευθύνεται ἀπό τό ἐπίσημο κράτος, τό ὁποῖο μέ τίς ἐπιλογές καί τίς ἐνέργειές του καί, κυρίως, μέ τήν ἀνεξέλεγκτη λειτουργία τῶν ΜΜΕ διαμορφώνει τελικά τό περιβάλλον μέσα στό ὁποῖο κινοῦνται καί ἀναπνέουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Ἐφ ὅσον λοιπόν ἀπό αὐτό τό περιβάλλον διώκεται κάθε τι πνευματικό καί ἀληθινό, ἐνῶ ἀντιθέτως ἐπιβραβεύεται καθετί ὑλικό, χαμερπές καί πλαστό, εἶναι φυσικό τέτοιας λογῆς νά εἶναι καί οἱ ἀξίες –ἄν μποροῦν νά ὀνομαστοῦν ἔτσι– πού κυριαρχοῦν σήμερα καί διαμορφώνουν τό ἦθος τῶν ἀνθρώπων. Ἄρα ἡ κρίση τῶν ὄντως ἀξιῶν, ἡ ἀπουσία τους ἀπό τή ζωή μας εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς κρίσης πού διέρχεται ἡ παιδεία, ἡ ἀγωγή τοῦ λαοῦ μας.

Αὐτῶν ὅλων τῶν ἐκφυλιστικῶν γιά τόν ἄνθρωπο φαινομένων γίνονται δέκτες περισσότερο τά παιδιά καί οἱ νέοι μας, οἱ ὁποῖοι βρίσκονται ἐνταγμένοι στή συστηματοποιημένη διαδικασία τῆς παιδείας πού εἶναι ἡ σχολική ἐκπαίδευση. Τό σχολεῖο, ἐνῶ θά ἔπρεπε νά εἶναι χῶρος πνευματικῆς καλλιέργειας καί ἀνύψωσης τῶν νέων ἀνθρώπων, χῶρος πού ἐμπνέει στά παιδιά ἰδανικά γιά νά ζήσουν πραγματικά τή ζωή τους καί νά εὐτυχήσουν, ἔχει καταντήσει στήν καλύτερη περίπτωση μεσολαβητής στή μετάδοση τῆς γνώσης καί στή χειρότερη προπαγανδιστής τοῦ εὐτελοῦς ἤθους πού κυριαρχεῖ παντοῦ. Εἶναι φυσικό μέσα σ’ αὐτές τίς συνθῆκες, τά παιδιά νά αἰθάνονται ὅτι ἀσφυκτιοῦν καί νά θεωροῦν τό σχολεῖο ἄχρηστο, ἀνούσιο καί...περιττό, κάτι πού δέ χάνουν τήν εὐκαιρία νά καταδεικνύουν μέ τίς καθιερωμένες πιά ἐτήσιες καταλήψεις. Ἀλλά καί οἱ σωστοί ἐκπαιδευτικοί, αὐτοί πού δέν ἔχουν εὐθυγραμμιστεῖ μέ τήν ἀδιαφορία καί τήν ἐχθρότητα τοῦ συστήματος πρός τόν ἄνθρωπο, αἰσθάνονται ὅτι περιορίζονται, δεσμεύονται, ἐμποδίζονται νά ἐκδιπλώσουν ὅλο τό φάσμα τῶν δυνατοτήτων τους, ἐξ αἰτίας τῶν πολλῶν περιορισμῶν πού τούς ἐπιβάλλονται τόσο στή διδακτέα ὕλη ὅσο καί στόν τρόπο μετάδοσής της.

Ἡ ποιοτική ὑστέρηση τοῦ δημόσιου σχολείου κάνει τά παιδιά καί τούς γονεῖς τους νά στρέφονται πρός τίς ἰδιωτικές πηγές ἐκπαίδευσης εἴτε αὐτές εἶναι τά σχολεῖα εἴτε τά φροντιστήρια. Ὁ ἰδιωτικός τομέας ἔχει παρουσία στή χώρα μας ἀπό τίς ἀρχές τοῦ προηγούμενου αἰώνα, ἀλλά εἰδικά τίς τελευταῖες δεκαετίες γνωρίζει μεγάλη ἄνθηση. Εἰδικότερα τά φροντιστήρια ἐπιλέγονται ἀπό τή μεγάλη πλειοψηφία τῶν ἑλληνικῶν οἰκογενειῶν ὡς συμπλήρωμα τῆς ἐκπαιδευτικῆς διαδικασίας τοῦ σχολείου ἐπειδή προσφέρουν ποιότητα στήν ἐκπαίδευση. Ἡ ποιότητα αὐτή εἶναι ἀποτέλεσμα παραγόντων ὅπως ἡ ἀξιολόγηση τῶν ἐκπαιδευτικῶν καί τοῦ παραγόμενου ἐκπαιδευτικοῦ ἔργου, ἡ ἐξατομικευμένη διδασκαλία –ἡ σύμφωνη δηλαδή μέ τίς ἰδιαίτερες μαθησιακές ἀνάγκες τοῦ κάθε παιδιοῦ– καί ἡ προσωπική ἐπαφή μεταξύ καθηγητῆ καί μαθητῆ, ἡ ὁποία ἐπιδρᾶ θετικά στήν ψυχολογία τοῦ τελευταίου. Εἶναι ἀξιοσημείωτο καί χαρακτηριστικό τό γεγονός ὅτι παρά τήν ἀπό ἐτῶν ὕπαρξη κρατικῶν δωρεάν φροντιστηρίων, τά ὁποῖα λειτουργοῦν ἐντός τοῦ σχολείου μετά τίς καθιερωμένες ὧρες διδασκαλίας, ἡ ἀνταπόκριση ἀπό πλευρᾶς μαθητῶν εἶναι μικρή, γεγονός πού φανερώνει, ἀφ’ ἑνός μέν τήν ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης πρός τό δημόσιο σχολεῖο, ἀφ’ ἑτέρου δέ τήν ἐπιλογή τῆς φροντιστηριακῆς ἐκπαίδευσης μέ κριτήριο ὄχι τή δωρεάν παροχή ἀλλά τήν ποιότητά της.

Οἱ παραπάνω ἐπισημάνσεις μποροῦν νά ἀποβοῦν ἰδιαίτερα χρήσιμες στήν περίπτωση πού θά γινόταν ἐκ μέρους τοῦ κράτους μία σοβαρή προσπάθεια γιά τή διόρθωση τῶν δυσλειτουργιῶν τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος. Πολλά θά μπορούσαμε νά διδαχτοῦμε καί ἀπό τή μελέτη τῶν ἐκπαιδευτικῶν συστημάτων εὐρωπαϊκῶν κρατῶν, ὅπως ἡ Γερμανία, πού παρουσιάζει ἀρκετή πρωτοτυπία, εὐελιξία καί ἀποτελεσματικότητα. Κύρια σημεῖα τοῦ Γερμανικοῦ συστήματος εἶναι ἡ σέ πρώϊμο στάδιο τοποθέτηση τῶν μαθητῶν σέ συγκεκριμένη ἐκπαιδευτική κατεύθυνση ἀνάλογα μέ τήν κλίση τους, ἡ δυνατότητα πού δίνει στούς μαθητές νά ἐπιλέγουν τά πρωτεύοντα μαθήματα πού θά παρακολουθήσουν στό Λύκειο, μέ βάση τά ἐνδιαφέροντά τους  –χωρίς νά ἐξαιροῦνται ἀπό αὐτά ἀκόμη καί μαθήματα καλλιτεχνικῆς φύσης ἤ φυσικῆς ἀγωγῆς– ἡ παράλληλη μέ αὐτά συμπόρευση τῶν μαθημάτων γενικῆς παιδείας σέ ὅλο τό Λύκειο, ἡ μέ κάθε λεπτομέρεια προγραμματισμένη καί μακροχρόνια διαδικασία προετοιμασίας τῶν ὑποψήφιων ἐκπαιδευτικῶν μέσα ἀπό θεωρητική καί πρακτική ἐκπαίδευση, ὑποστήριξη μέσω σεμιναρίων καί καθηγητῶν συμβούλων καί τέλος ἡ τακτική ἀξιολόγηση τῶν μάχιμων ἐκπαιδευτικῶν.

Ἀντικατοπτρίζεται μέσα σέ ὅλες αὐτές τίς πληροφορίες τό ἐνδιαφέρον καί ὁ σεβασμός τοῦ Γερμανικοῦ κράτους γιά τό μέλλον του, ὅπως αὐτό προσωποποιεῖται στούς νέους ἀνθρώπους του. Κατά θλιβερή ἀναλογία ἀντικατοπτρίζεται μέσα σέ ὅλα ὅσα ἀκούστηκαν στό συνέδριο καί πολύ περιληπτικά ἀναφέρθηκαν ἐδῶ, ἡ παντελής ἀδιαφορία τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους γιά τούς δικούς του πολίτες, τούς ὁποίους παραδίδει καθημερινά –καί δυστυχῶς ἀπό τήν πολύ τρυφερή τους ἡλικία– σέ μία ἄνιση μάχη, στήν ὁποία προσπαθεῖ μέ ἀξιοθαύμαστη ἐπιμονή καί μεθοδικότητα νά ξεριζώσει καί νά διαστρέψει κάθε στοιχεῖο ἀνθρωπιᾶς καί ἀλήθειας μέσα τους. Ἐξίσου θλιβερή εἶναι καί ἡ ἀποστασιοποιημένη ἤ ἀδιάφορη παρουσία τῶν Ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπέναντι σέ ὅλα αὐτά τά φλέγοντα προβλήματα.

Τή μάχη αὐτή κινδυνεύουμε νά τή χάσουμε ὡς ἔθνος ὁριστικά, ἐκτός ἄν ἀφυπνιστοῦμε. Τό συνέδριο τῆς Ἐνορίας μας μᾶς ἔδωσε καί πάλι τό ἔναυσμα. Ἄς μήν ἀφήσουμε τήν εὐκαιρία νά πάει χαμένη. Ἄς ἐνστερνιστοῦμε τίς ἀλήθειες πού ἀκούσαμε, ἄς πλαισιώσουμε ἐκείνους πού μέ τόν λόγο τους γίνονται καί τό δικό μας στόμα καί ἀκόμη ἄς διαδίδουμε καί ἐμεῖς τίς ἀλήθειες αὐτές σέ κάθε εὐκαιρία. Εἶναι τό ἐλάχιστο χρέος μας ἀπέναντι στά παιδιά μας.

Σοφία Καμάμη

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Φύλλου  93

Μάρτιος  2010