«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» - ΜΑΘΗΜΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΣΚΑΡ ΟΥΑΪΛΝΤ!

Εἰσαγωγή στό ἔργο: «Ὁ Ἐγωϊστής Γίγαντας»

ΜΑΘΗΜΑ  ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ

ΑΠΟ  ΤΟΝ  ΟΣΚΑΡ  ΟΥΑΪΛΝΤ!

Εἶναι κοινή παραδοχή ὅτι στήν ἐποχή μας κυριαρχοῦν ἔννοιες ὅπως ὁ ἀτομισμός, ἡ ἀναζήτηση τῆς καλοπέρασης καί τοῦ βολέματος, ὁ αὐτισμός, ἡ ἀπληστία, ἡ προβολή κάθε μέσου πού θά προσφέρει στόν ἄνθρωπο εὐχαρίστηση χωρίς ὅμως οὐσιαστική χαρά. Σέ αὐτήν τήν ἐποχή μεγαλώνουν τά παιδιά μας ἔχοντας τά πάντα, ἀλλά μήν ἔχοντας οὐσιαστικά τίποτα. Τούς παρέχονται κάθε εἴδους ἀγαθά, ἀλλά τά παιδιά μένουν, ἴσως περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή ἀνικανοποίητα καί κυριαρχοῦνται ἀπό αἰσθήματα, μοναξιᾶς, ἐγκατάλειψης, θλίψης.

Εἶναι τόσο τό πλῆθος τῶν ἐλικῶν ἀγαθῶν πού προσφέρουμε στά παιδιά μας σήμερα, ὥστε ἔχει χαθεῖ πιά ἡ ἀξία τους. Πᾶνε οἱ ἐποχές πού μιά καραμέλα ἦταν ἡ μεγαλύτερη ἐπιβράβευση τῶν παιδιῶν. Σήμερα, ἄν δώσουμε μιά καραμέλα σέ ἕνα παιδί αἰσθάνεται προσβεβλημένο γιατί δέν τοῦ δώσαμε ὁλόκληρο τό σακοῦλι.

Ἀναζητήσαμε λοιπόν ἕνα θεατρικό ἔργο πού τό νόημά του θά βοηθοῦσε τά παιδιά μας νά συνειδητοποιήσουν ὅτι ὁ ἀτομισμός καί ἡ συνεχής ἀναζήτηση τῆς ἰκανοποίησης τοῦ ἑαυτοῦ του, ὁδηγεῖ τελικά τόν ἄνθρωπο στήν ἀπογοήτευση καί στή θλίψη.

Τό παραμύθι «ὁ ἐγωϊστής γίγαντας», τοῦ Ὄσκαρ Οὐάιλντ,  εἶναι ἕνα πολύ διδακτικό παραμύθι πού μιλάει στήν ψυχή τῶν παιδιῶν καί τούς δίνει πολλά μαθήματα. Τί ἀξία ἔχει νά ἀποκτήσει ὁ ἄνθρωπος ὅλα τά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ, ἄν δέν ἔχει δίπλα του ἀνθρώπους νά τά χαρεῖ μαζί τους;

Πόσο εὐτυχισμένος μπορεῖ νά εἶναι ἕνας ἄνθρωπος μόνος του, κλεισμένος στόν ἑαυτό του καί στά πάθη του;

Πόση χαρά καί εὐλογία ἔχει ἡ ζωή μας ὅταν ζοῦμε ὅλοι μαζί, σάν μιά μεγάλη οἰκογένεια, φροντίζοντας ὁ ἕνας τόν ἄλλο, ἀναζητῶντας τρόπους νά κάνουμε τούς γύρω μας χαρούμενους;

      Τό παραμύθι μιλάει γιά ἕναν γίγαντα πού εἶχε ἕναν ὑπέροχο κῆπο. Ἕναν κῆπο πού ἀγαποῦσαν τά παιδάκια τοῦ χωριοῦ καί λαχταροῦσαν μετά τό σχολεῖο τους νά πᾶνε νά παίξουν ἐκεῖ. Ὁ γίγαντας ὅμως ἦταν πολύ ἐγωϊστής. Μόλις ἀντιλήφθηκε ὅτι τά παιδιά ἔπαιζαν μέσα στόν κῆπο του, τά ἔδιωξε, ἔχτισε μιά μεγάλη μάντρα καί τούς ἀπαγόρευσε τήν εἴσοδο.

Ἔμεινε, λοιπόν, μόνος καί ἐγκαταλελειμμένος. Δέν ξανάνθισε τίποτε πιά σ’ αὐτόν τόν κῆπο. Μέχρι πού συνειδητοποίησε ὁ γίγαντας τήν κακία του, βλέποντας ἕνα μικρό παιδάκι νά προσπαθεῖ νά ἀνεβεῖ σέ ἕνα ἀπό τά δέντρα τοῦ κήπου του γιά νά τό ἀνθίσει, ὅπως εἶχε ἀνθίσει τό κομμάτι τοῦ κήπου στό ὁποῖο τρύπωσαν κρυφά μερικά παιδάκια. Καί τότε, ὅταν κατάλαβε πιά τί ἔχανε τόσο καιρό, ὁ γίγαντας, ὄχι μόνο βοήθησε τό παιδάκι νά ἀνέβει, ἀλλά ἄνοιξε πάλι τόν κῆπο του  σέ ὅλα τά ὑπόλοιπα παιδάκια.

Τό παραμύθι λέει, ὅτι στό τέλος τῆς ζωῆς του ὁ γίγαντας, ἀξιώθηκε νά δεῖ στό πρόσωπο τοῦ μικροῦ του φίλου, τά σημάδια τοῦ πάθους τοῦ Χριστοῦ. Καί θύμωσε τόσο πολύ, γράφει ὁ συγγραφέας, πού ἔβγαλε τό σπαθί του νά σκοτώσει ὅποιον πλήγωσε τόν μικρό του φίλο.

Αὐτό τό σημεῖο ὅμως, ἐνῶ εἶναι τόσο σπουδαῖο στό παραμύθι γιατί μᾶς δείχνει καθαρά ὅτι ὁ γίγαντας μεταστράφηκε ἀναγνωρίζοντας ὅτι τό πάθος τοῦ Χριστοῦ, ἡ θυσία Του εἶναι αὐτή πού μᾶς λύτρωσε ἀπό τό θάνατο, τό διασκευάσαμε βάζοντας στή θέση τοῦ παιδιοῦ πού ἔφερε τά σημάδια τοῦ Χριστοῦ, ἕνα ἀγγελάκι πού ἔρχεται νά τόν πάρει μαζί του νά τόν ὁδηγήσει στόν Παράδεισο, ἐπιβραβεύοντάς τον γιά τήν ἐκπλήρωση τοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς του, νά γνωρίσει δηλαδή τή σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τό Θεό, μέσα ἀπό τήν σχέση πού ἀνέπτυξε μέ τά παιδάκια.

Ἡ διασκευή κρίθηκε ἀναγκαία καθώς προσπαθοῦμε νά διδάξουμε τά παιδιά ὅτι τό πρόσωπο τῶν Ἁγίων –πολύ δε περισσότερο τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ– εἶναι ἱερά καί δέν ἐπιτρέπεται νά τά χρησιμοποιοῦμε γιά νά διασκεδάσουμε οὔτε ἐπιτρέπεται νά τά ὑποδύονται οἱ ἄνθρωποι. Προσπαθοῦμε νά μάθουμε στά παιδιά τό σεβασμό καί τήν συστολή πού πρέπει νά ἔχουν μέσα στήν Ἐκκλησία κι ὄχι νά θεωροῦν ὅτι ὅλα τά ἰσοπεδώνουμε ἐν ὀνόματι τῆς ψυχαγωγίας, τῆς διασκέδασης ἤ ἀκόμα καί τῆς διδασκαλίας.

      Αὐτό τό παραμύθι μιλάει στήν ψυχή μας καί ἀποτελεῖ οὐσιαστικά μιά περίληψη τοῦ ποιά πρέπει νά εἶναι ἡ πορεία τοῦ ἀνθρώπου στή γῆ: Γεννιέται μέ τά πάθη του καί τόν κακό του χαρακτῆρα, κατά τή διάρκεια τῆς ζωῆς του μαθαίνει, φιλοσοφεῖ, ἐπιλέγει τό τί εἴδους ἄνθρωπος θέλει νά γίνει καί στό τέλος φθάνει στόν προορισμό του, δηλαδή στόν Θεό.

Κλείνοντας αὐτήν τήν σύντομη εἰσαγωγή στό ἔργο, θά ἤθελα νά δώσω μιά ἐξήγηση γιατί, ἡ ἐπιλογή του συγκεκριμένου συγγραφέα, προβλημάτισε κάποιους ἀνθρώπους. Εἰπώθηκε –καί ἄλλοι ἴσως τό σκέφτηκαν ἀλλά δέν τό εἶπαν– ὅτι προβάλουμε τό ἔργο ἑνός συγγραφέως ὁ ὁποῖος στήν ζωή του ἔδειξε ἐμφανῶς τήν διαστροφή τῆς ψυχῆς του, ἐπειδή, ὡς γνωστόν, ὁ Ὄσκαρ Οὐάιλντ ὑπῆρξε ὁμοφυλόφιλος.

Ἀναλύσαμε στήν ἀρχή τό λόγο πού ἐπιλέξαμε τό συγκεκριμένο παραμύθι. Θέλω γιά ἄλλη μιά φορά νά τονίσω ὅτι τό μήνυμα τῆς ἱστορίας πού θά σᾶς παρουσιάσουμε, μᾶς ἀπασχόλησε σάν θέμα ἀπό τήν ἀρχή τῆς σχολικῆς χρονιᾶς, γιατί κρίνουμε ὅτι εἶναι ὑψίστης σημασίας γιά τήν πνευματική ἀνάπτυξη τῶν παιδιῶν μας. Γι’ αὐτό  καί τό συζητήσαμε ὅλοι οἱ διδάσκοντες στό νεανικό κέντρο, μέ τόν ὑπεύθυνο π. Πασχάλη. –Μάλιστα εἴχαμε ἀποφασίσει νά ἐντάξουμε στίς δραστηριότητες τοῦ νεανικοῦ μας κέντρου, μερικές ἐπισκέψεις σέ διάφορα ἱδρύματα, ὥστε νά μάθουν τά παιδιά ὅτι δέν ζοῦν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μέσα στήν καλοπέραση καί κυρίως ὅτι ὑπάρχουν παιδάκια πού στεροῦνται καί αὐτά ἀκόμη τά στοιχειώδη ἀγαθά, ὅπως καί τήν ἴδια τή σωματική τους ὑγεία καί ἀκεραιότητα.

Κρίναμε, λοιπόν, ὅτι τό θέμα αὐτό εἶναι καθαρά πνευματικό θέμα καί πρέπει  νά προβληματίσει σοβαρά τά παιδιά μας.  Πρέπει νά σταματήσουμε νά σκεφτόμαστε μόνο τόν ἑαυτό μας καί νά γυρίσουμε νά κοιτάξουμε τίς ἀνάγκες τοῦ διπλανοῦ μας.

Ὅσο γιά τό συγγραφέα, θά ἀρκεστοῦμε νά ποῦμε τό ἑξῆς: Πράγματι, ὅπως γράφει ἡ βιογραφία του ἦταν ἕνας ἄνθρωπος πού διέστρεψε τήν ἀνθρώπινη φύση, ἀλλά ποτέ δέν πρόβαλε τήν διαστροφή αὐτή σάν ἀρετή. Πουθενά δέν ἔχει δηλώσει περήφανος γι’ αὐτό πού ἦταν, ἀντίθετα πλήρωσε, ὅσο ζοῦσε, ὅλα τά χρέη πού τοῦ καταλόγισε ἡ κοινωνία του. Καί, γιά νά ἀκριβολογήσουμε, πλήρωσε περισσότερο τήν ὑποκρισία τῆς κοινωνίας του, τήν ὁποία εἶχε ἐλέγξει μέ ὅλο του τό ἔργο. Γιατί, ἡ κοινωνία του δέν ἀνησυχοῦσε τόσο γιά τίς προσωπικές του ἁμαρτίες, ὅσο γιά τό γεγονός ὅτι καυτηρίαζε τήν ὑποκρισία αὐτῶν οἱ ὁποῖοι, σάν τάφοι κεκονιαμένοι, ἔδειχναν ἐξωτερικά καθαροί καί ὄμορφοι, γιά νά κρύψουν τήν ἐσωτερική ἀκαθαρσία καί σαπίλα τους. Ὁ Ὄσκαρ Οὐάιλντ τιμωρήθηκε, φυλακίστηκε, κατακρίθηκε –καί κατακρίνεται– καί τελικά πέθανε ἐξόριστος καί ἀτιμασμένος. Καί δέχτηκε τήν ἀτίμωσή του αὐτή, χωρίς νά θελήσει νά δικαιολογήσει τόν ἑαυτό του, γιατί κι ἐκεῖνος πίστευε ὅτι τοῦ ἄξιζε. Ἡ μπαλάντα τῆς φυλακῆς τοῦ Ρήντιγκ, πού τήν ἔγραψε μέσα ἀπό τή φυλακή, εἶναι ἕνα μάθημα μετανοίας πού θά χρησίμευε σέ ὅλους μας. Γιατί μαθήματα μποροῦμε νά πάρουμε ἀπό ὅλους τούς ἄνθρώπους, ἀκόμη κι ἀπ’ τούς πιό ἁμαρτωλούς.

Ὅπως βλέπουμε, ἀκόμα καί σ’ αὐτόν τόν βυθισμένο στήν ἁμαρτία ἄνθρωπο ὁ Θεός δέν στέρησε ἕνα μεγάλο χάρισμα: τήν σπάνια εὐφυΐα. Αὐτόν τόν ἄνθρωπο πού ἐμεῖς διαγράφουμε εὔκολα, ὁ Θεός τόν προίκισε μέ ἕνα ὀξύτατο καί εὔστροφο μυαλό καί δέν τοῦ στέρησε τήν δυνατότητα νά βλέπει πέρα ἀπό τήν ἐπιφάνεια, νά ἐμβαθύνει στίς καταστάσεις καί στίς συμπεριφορές καί στήν ψυχολογία τῶν ἀνθρώπων καί, ταὐτόχρονα, νά ἔχει καί τή δυνατότητα νά  διατυπώνει αὐτά πού διαπίστωνε καί νά τά κάνει ἱστορίες καί παραμύθια καί νά τά ἀφήσει πολύτιμη παρακαταθήκη στίς ἑπόμενες γενεές πού ἔπαψαν πλέον νά ψάχνουν τό κρυφό νόημα τῆς ζωῆς, ὅπως εἶναι ἡ σημερινή γενεά.

Ἐμεῖς, λοιπόν, οἱ ὑποτιθέμενοι χριστιανοί, θεωρῶ ὅτι θά ἔπρεπε νά ξέρουμε νά διακρίνουμε τό καλό ὅπου κι ἄν βρίσκεται καί νά τό παίρνουμε καί νά διδασκόμαστε ἀπ’ αὐτό, ἀφήνοντας τήν προσωπική ἁμαρτία τῶν ἀνθρώπων στήν κρίση τοῦ Θεοῦ. Μέ τό νά ὠφεληθοῦμε ἀπό τά διδάγματα τοῦ ἔργου ἑνός συγγραφέα δέν σημαίνει ὅτι τόν ἀνακηρύσσουμε καί ἅγιο, οὔτε ὅτι τόν ἔχουμε σάν πρότυπο ἠθικῆς. Τό μάθημα τῆς μετανοίας καί τῆς ἀγάπης γιά τό Χριστό πού μᾶς δίνει, ὅμως εἶναι γνήσιο καί συγκλονιστικό. Αὐτό ἐμεῖς παίρνουμε. Καί παίρνουμε ἀκόμα σάν παράδειγμα τό γεγονός ὅτι, αὐτός ὁ κατακριτέος καί διεστραμμένος καί ἀτιμωμένος ἄνθρωπος, χρησιμοποίησε τό χάρισμά του γιά νά μιλήσει γιά τό Χριστό καί γιά τίς ἀρετές, ἐνῶ ἐμεῖς θάβουμε τά δικά μας τάλαντα, ντρεπόμαστε νά μιλήσουμε γιά τό Χριστό μήν τύχει καί μᾶς ποῦν ὀπισθοδρομικούς, ἐνῶ, ταὐτόχρονα, εἴμαστε εὔκολοι καί πρόθυμοι νά κατακρίνουμε καί νά ἀνακαλύψουμε τά ψεγάδια τῶν ἄλλων.

Ἄς μαθαίνουμε τά παιδιά μας νά διαβάζουν σωστά καί νά ἀνακαλύπτουν τί εἶναι τοῦ Θεοῦ καί τί ὄχι. Ἔτσι θά διδάσκονται ἀπό ὅλα, ἀκόμα κι ἀπ’  τά παραμύθια. Ὑπάρχουν καί παραμύθια πού δέν γνωρίζουμε ποιός τά ἔγραψε. Θά πρέπει νά μήν τά διαβάζουμε γιατί μπορεῖ νά τά ἔγραψε ὁ μεγαλύτερος ἁμαρτωλός; Ἤ μήπως τά βιβλία πού διδάσκονται στό σχολεῖο πρέπει νά τά δέχονται ἀνεξέταστα καί νά τά πιστεύουν, ἐπειδή τούς τά μαθαίνουν οἱ δάσκαλοι;

Σήμερα κλείνουμε ὅλες τίς πηγές ἀπό τίς ὁποῖες μποροῦν τά παιδιά νά ἀντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα καί ἀφήνουμε ὅλα τά «σκουπίδια»  νά κυριαρχοῦν στό μυαλό τους. Καί σήμερα ὑπάρχουν διεστραμμένοι ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνο δέν ἔχουν τήν ταπείνωση τοῦ Ὄσκαρ Οὐάιλντ, ἀλλά ἔχουν τό θράσος καί προβάλουν τήν διαστροφή ὡς ἀρετή καί καυχῶνται γι’ αὐτήν καί τήν διδάσκουν στά παιδιά μας. Σήμερα κατ’ ἐξοχήν οἱ ὑποκριτές καί δῆθεν προοδευμένοι “δάσκαλοι” ἔχουν στήσει παντοῦ παγίδες γιά νά δελεάσουν καί νά παραπλανήσουν τά παιδιά μας. Σήμερα ὑπάρχει, περισσότερο ἀπό ποτέ ἡ ἀνάγκη νά δώσουμε κριτήρια στά παιδιά μας καί νά τούς δώσουμε καί ἀντιστάσεις, κυρίως ὅμως νά τούς μάθουμε νά ἀγαποῦν τό Χριστό καί νά Τόν ξεχωρίζουν ὅπου Τόν βλέπουν, ὅπως Τόν εἶδε καί Τόν ξεχώρισε ὁ ταλαίπωρος ἐγωϊστής γίγαντας, μέσα ἀπ’ τό βάθος τῆς κακίας καί τῆς φιλαυτίας του. Καί νά τά μάθουμε, ὅταν Τόν δοῦν καί Τόν ξεχωρίσουν, νά μή διστάσουν νά τά ἀφήσουν ὅλα, ἀκόμα καί τόν ἑαυτό τους, προκειμένου νά Τόν ἀκολουθήσουν.

Ὅλος ὁ παιδικός θίασος καί οἱ ὑπεύθυνοι τοῦ ἔργου,  εὐχόμαστε ἀπό καρδιᾶς νά μᾶς δώσει ὁ Θεός τή μετάνοια καί τά «χριστιανά τέλη» τοῦ γίγαντα ὁ ὁποῖος, ἀπό ἐγωϊστής, ἔγινε ἀγαπημένος φίλος τοῦ Χριστοῦ μας.

Καλή Ἀποκριά καί Καλή Διασκέδαση!!!

Μαρίνα  Διαμαντῆ

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Φύλλου  93 

Μάρτιος  2010