«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» - Η ΠΝΕΥMAΤIKH ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΕΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΥ

Η ΠΝΕΥMAΤIKH ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΕΝΟΣ  ΓΙΑΤΡΟΥ

 Ὁ γιατρός Θωµᾶς Στόκµαν ζεῖ στήν παραθαλάσσια γενέτειρά του, µικρή πόλη τῆς Νορβηγίας, µέ τήν γυναίκα του Κατερίνα, τήν κόρη του Πέτρα καί τά δύο ἀγόρια του, τόν Ἄϊλιφ καί τόν Μόρτεν. Εἶχαν ζήσει πολλά χρόνια στόν βορρᾶ µέ πολλές στερήσεις. Μιλᾶ στόν µεγαλύτερο ἀδελφό του Πέτερ Στόκµαν, πού είναι Δήµαρχος τῆς πόλεως, γιά «ξέστρωτο τραπέζι τῆς πεῖνας». Τώρα ὑπάρχει ἕνα καλό εἰσόδηµα. Ἐκτός ἀπό τήν ἄσκηση τῆς ἰατρικῆς, ὁ Θωµᾶς ἔχει διορισθεῖ στή Δηµοτική ἑταιρία λουτρῶν.

Ἀπό τήν θέση αὐτή παρατήρησε «κάτι ἐκπληκτικές περιπτώσεις ἀσθενειῶν σ’ αὐτούς πού λούζονταν. Κρούσµατα τύφου καί γαστρικοῦ πυρετοῦ». Ἡ νεροµάνα, παρά τίς ὑποδείξεις του, εἶχε κτισθεῖ πιό χαµηλά ἀπό τήν «κοιλάδα τοῦ Μύλου», πού µολυνόταν ἀπό τίς ἀκαθαρσίες βυρσοδεψείων. Τό νερό εἶχε µολυνθεῖ. Ὁ γιατρός ἔστειλε πόσιµο καί θαλασσινό νερό σέ πανεπιστηµιακό ἐργαστήριο γιά ἐξέταση. Ἡ ἀνάλυση τοῦ ἐργαστηρίου βεβαίωσε ὅτι, λόγῳ µεγάλης µολύνσεως, τό νερό ἦταν “ἀπολύτως βλαβερό καί γιά ἐσωτερική καί γιά ἐξωτερική χρήση”.

Ἑτοιµάζει σχετικό ἄρθρο γιά δηµοσίευση στήν τοπική ἐφηµερίδα «Φωνή τοῦ Λαοῦ». Ἀρχικά, ὁ διευθυντής τῆς ἐφηµερίδας Χόβσταντ καί ὁ συντάκτης Βίλλιγκ παρουσιάζονται ἔνθερµοι ὑποστηρικτές του. Συµπαραστάτης του θά εἶναι καί ὁ τυπογράφος Ἀσλάκσεν, Πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως ἰδιοκτητῶν ἐνοικιαζοµένων δωµατίων. Ἀκόµη καί ὁ Μόρτεν Κίλλ, θετός πατέρας τῆς γυναίκας τοῦ γιατροῦ, ἰδιοκτήτης βυρσοδεψείου, παρουσιάζεται ὑποστηρικτής του.

Ὅταν λαµβάνει τό ἔγγραφο µέ τά ἀποτελέσµατα τῆς ἐργαστηριακῆς ἐξετάσεως τοῦ νεροῦ, ὁ γιατρός στέλνει στήν ἑταιρία τῶν λουτρῶν σχετικό ὑπόµνηµα µέ τίς ὑποδείξεις του γιά τήν ἀντιµετώπιση τοῦ προβλήµατος. Εἶναι ἐκ φύσεως αἰσιόδοξος καί, µετά τίς διαβεβαιώσεις συµπαραστάσεως ἀπό διάφορους παράγοντες, πιστεύει ὅτι θά ὑπάρξουν τά ἐπιθυµητά ἀποτελέσµατα. Αἰσιοδοξεῖ ἀκόµη καί γιά τήν θετική ἀντίδραση τοῦ ἀδελφοῦ του, τοῦ Δηµάρχου. Ἀπευθυνόµενος στούς παρευρισκόµενους στό σπίτι του ἐκφράζει τήν ἱκανοποίησή του λέγοντας: «Εἶµαι τόσο εὐτυχής! Ἀληθινά εἶναι ἀνείπωτη χαρά νά  ’χεις τή συνείδησή σου ἥσυχη, πώς φάνηκες χρήσιµος στήν πατρίδα σου καί στούς συµπολῖτες σου».

Ὅµως, ἡ ἐπιστηµονική ὑπευθυνότητα τοῦ γιατροῦ Θωµᾶ Στόκµαν καί ὁ ἰδεαλισµός του προσκρούουν στήν ὑλοφροσύνη, στήν ὑποκρισία, στήν ἀλαζονεία τῆς ἐξουσίας πού ἐκπροσωπεῖ ὁ ἀδελφός του, ὁ Δήµαρχος Πέτερ Στόκµαν. Ἄν καί ἐνδιαφέρεται γιά τήν προσωπική του ὑγεία, ἀδιαφορεῖ γιά τήν ὑγεία τῶν συµπολιτῶν του καί τῶν παραθεριστῶν πού συρρέουν στήν πόλη γιά τά ἰαµατικά λουτρά της. Ἡ οἰκονοµική ἀνάπτυξη προέχει γι’ αὐτόν. Προβλέπει: «Τά λουτρά µας θά καταστοῦν ἡ κυριότερη πηγή πλούτου τῆς πόλεως µας». Εὐµάρεια στήν πόλη, ἡ ἀνεργία περιορίζεται. Ἄν γίνει γνωστό ὅτι τό νερό εἶναι µολυσµένο, οἰκονοµική καταστροφή ἀπειλεῖ τήν πόλη καί τούς κατοίκους της.

Ἐνηµερώνεται µέ τό ὑπόµνηµα γιά τό πρόβληµα, πληροφορεῖται τίς προθέσεις καί τίς ἑπόµενες κινήσεις τοῦ γιατροῦ καί προσπαθεῖ νά τόν “συνετίσει” µέ συστάσεις καί ἔµµεσες ἀπειλές. Βρίσκει ὅτι οἱ προτεινόµενες ἀπό τόν γιατρό τεχνικές λύσεις εἶναι ἀπαγορευτικοῦ κόστους. Ἡ ὑγεία ἥσσονος σηµασίας! Ὁ γιατρός µένει ἀνυποχώρητος, δέν συµβι­βάζεται. Ὑψώνει τό ἀνάστηµα τῆς εὐσυνειδησίας του ἀτρόµητος. Καί εἶναι ἕτοιµος νά ἀντιµετωπίσει τίς συνέπειες πού δέν ἀργοῦν νά ἔλθουν.

Τόν ἀπολύουν ἀπό τήν ἑταιρία τῶν λουτρῶν. Ἀπολύουν καί τήν κόρη του Πέτρα ἀπό τό σχολεῖο. Τό ἄρθρο του δέν δηµοσιεύεται στήν ἐφηµερίδα. Ὁ διευθυντής καί ὁ συντάκτης της πέρασαν ἀπέναντι. Δέν θέλουν νά δυσαρεστήσουν τήν ἐξουσία, οὔτε τούς ἀναγνῶστες τους πού ὀφελοῦνται οἰκονοµικά ἀπό τά λουτρά. Καί ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ τυπογραφείου Ἀσλάκσεν, Πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως τῶν Ἰδιοκτητῶν ἐνοικιαζοµένων σέ παραθεριστές δωµατίων περνάει στό στρατόπεδο τῶν ἀντι­πάλων. Ἀκόµη ἀρνεῖται νά τυπώσει τό χειρόγραφο τοῦ γιατροῦ πού θέλει νά µοιράσει στόν κόσµο σάν φέϊγ-βολάν γιά νά µάθει τήν ἀλήθεια. Δέν τοῦ παραχωροῦν αἴθουσα γιά νά µιλήσει. Ὁ µόνος φίλος του, ὁ ἐµποροπλοίαρχος Χόρστερ, τοῦ παραχωρεῖ μιά αἴθουσα τοῦ σπιτιοῦ του, ὅπου γίνεται συγκέντρωση. Ἐκεῖ µέ δόλιες µεθοδεύσεις, πού σκιαγραφοῦν τό πῶς νοθεύεται ἡ δηµοκρατία καί πῶς ὁ λαός ὑποβαθµίζεται σέ ὄχλο, ὁ Δήµαρχος καί οἱ σύµµαχοί του προσπαθοῦν νά ἐξουθενώσουν καί ἐξουδετερώσουν τόν γιατρό. Δέν διστάζουν νά χαρακτηρίσουν σάν “ἐχθρό τοῦ λαοῦ” τόν ἄνθρωπο πού εἰλικρινά ἐνδιαφέρεται γιά τό καλό τους, ὄχι µόνον γιά τήν ὑγεία τους, ἀλλά καί γιά τήν πνευµατική τους ἀναβάθµιση σέ ὑπεύθυνους, ἐνεργούς πολίτες.

Τά µέτρα ἐναντίον του συνεχίζονται. Ἡ Ἕνωση Ἰδιοκτητῶν καλεῖ µέ χαρτί πού κυκλοφορεῖ ἀπό σπίτι σέ σπίτι τούς εὐκατάστατους πο­λῖτες νά παύσουν νά τόν ἔχουν γιατρό. Ἔτσι, ὁ Στόκµαν θά βλέπει µό­νον τούς ἀσθενεῖς πού εἶναι φτωχοί καί δέν θά πληρώνουν. Τά παιδιά του δέχονται ἐπιθέσεις ἀπό συµµαθητές τους στό σχολεῖο. Μέ πέτρες σπάζουν τζάµια τῶν παραθύρων τοῦ σπιτιοῦ ὅπου µένει. Ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ σπιτιοῦ, τούς ζητᾶ νά φύγουν. Εὐτυχῶς, τούς προσφέρει στέγη ὁ ἐµποροπλοίαρχος Χόρστερ. Ὁ Στόκµαν κατηγορεῖται γιά πότης, ἀπερί­σκεπτος, κακόβουλος, κινούµενος ἀπό ἰδιοτέλεια. Ὁ πενθερός του τόν ἐκβιάζει γιά νά συµβιβαστεῖ. Ὁ γιατρός δέν ὑποχωρεῖ. Ὁ διευθυντής τῆς ἐφηµερίδας καί ὁ τυπογράφος ἐπιχειροῦν ἄλλον ἐκβιασµό: ἀπειλοῦν νά παρουσιάσουν τήν ἐνέργεια-στάση τοῦ γιατροῦ ὡς ἰδιοτελῆ, γιατί ἡ τιµή τῆς µετοχῆς τῆς ἑταιρίας τῶν λουτρῶν ἔπεσε καί ὁ πενθερός του Κίλλ ἀγόρασε µεγάλο πακέτο. Ὁ γιατρός ἀντιστέκεται. Ὁδηγοί του εἶναι ἡ ἀλήθεια καί ἡ συνείδησή του.

Ὁ γιατρός Στόκµαν δέν ἐνδιαφέρεται µόνον γιά τήν ὑγεία τῶν συνανθρώπων του. Ἔχει καί αὐτός συνειδητοποιήσει ὅτι ἡ µόλυνση καί καταστροφή τοῦ περιβάλλοντος εἶναι συνέπεια πνευµατικῆς ὑποβα­θµίσεως. Γι’ αὐτό στή συγκέντρωση ξεσπᾶ λέγοντας: «Δέν πρόκειται πιά, ὅπως βλέπετε, γιά τό ὑδραγωγεῖο καί τούς ὑπονόµους µας. Πρέπει νά καθαριστεῖ, νά ἀπολυµανθεῖ ὅλη µας ἡ ζωή».

Μήπως ἡ βαρυσήµαντη αὐτή ἐπισήµανση τοῦ γιατροῦ Στόκµαν στό ἔργο τοῦ Ἴψεν «Ἕνας ἐχθρός τοῦ λαοῦ», πού παίζεται στό θέατρο ΑΛΦΑ σέ σκηνοθεσία Στέφανου Ληναίου, ἀφορᾶ καί ἐµᾶς;

Νίκος Τσιρώνης

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 124 

Δεκέμβριος 2012