«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» - ΑΦΘΟΝΑ ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΓΙΑ ΤΣΑΡΛΑΤΑΝΟΥΣ “ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ”

ΑΦΘΟΝΑ  ΚΟΝΔΥΛΙΑ

ΓΙΑ  ΤΣΑΡΛΑΤΑΝΟΥΣ  “ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ”

Πολὺς λόγος γίνεται ἐδῶ καὶ πολλὰ χρόνια γιὰ τὴν τεχνολογία καὶ τὴν ἐπιστήμη, τὶς ὑποσχέσεις ποὺ δίνουν ὅτι θὰ λυτρώσουν τὴν ἀνθρωπότητα ἀπὸ ὅλα της τὰ προβλήματα ἢ θὰ ἀπαντήσουν σὲ ὅλα τὰ ὑπαρξιακὰ
ἐρωτήματα τοῦ ἀνθρώπου. Λὲς καὶ πρόκειται γιὰ μιὰ νέα θρησκεία! Τὸ ἄρθρο τοῦ κ. Βουγᾶ στὸ τεῦχος τοῦ Μαΐου 2007 τῆς «Ἐνοριακῆς Εὐλογίας» μὲ τὸν συνταρακτικὸ ἐπίλογό του οὐσιαστικὰ ἀποκαλύπτει ἕνα κοινὸ μυστικὸ στὸ χῶρο τῆς σημερινῆς «ἐπιστήμης»: Πολλὰ ἀπὸ τὰ «ἐπιστημονικὰ νέα» ποὺ ἀνακοινώνονται στὰ μέσα ἐνημέρωσης φαίνεται ὅτι κινοῦνται ἔξω ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς ἀποδεδειγμένης ἀλήθειας. Ἁπλᾶ, ὑπερτονίζονται ὅταν ἀνακοινώνονται, εἰδικὰ ἀπὸ τὰ ΜΜΕ, γιὰ νὰ τραβήξουν τὴν προσοχὴ τοῦ κόσμου. Καὶ μαζὶ μὲ αὐτή, διεκδικοῦν χρηματοδότηση καὶ φήμη.

Διαβάζοντας τὶς ἐπιστημονικὲς ἀνακοινώσεις στὰ πιὸ ἔγκυρα ἐπιστημονικὰ περιοδικά, παρατηρεῖ εὔκολα κανεὶς ὅτι μόνο ἕνα ἐλάχιστο ποσοστὸ τῶν ἀνακοινώσεων –ἴσως 1 στὶς 10– ἔρχεται νὰ συνεισφέρει κάτι προοδευτικὸ γιὰ τὴν ἐπιστήμη. Οἱ ὑπόλοιπες συνήθως ἀποτελοῦν μιὰ τυπικὴ «ἀγγαρεία» στὴν διαδικασία γιὰ τὴν ἀπονομὴ ἑνὸς διδακτορικοῦ διπλώματος σὲ κάποιο σπουδαστή.Ὅταν τὶς διαβάσεις, σὲ βάζουν σὲ σκέψεις, ὄχι ἐξ αἰτίας τῶν εὑρημάτων, ἀλλὰ προσπαθεῖς νὰ καταλάβεις τὶ ἦταν αὐτὸ ποὺ ἀποκόμισες μὲ τὴν ἀνάγνωση, διερωτώμενος ἂν ἄξιζε ὁ κόπος ποὺ κατέβαλες γιὰ νὰ τὴν κατανοήσεις.

Ἀπὸ τὴν ἄλλη, παρατηρεῖ κανεὶς τὴν ἀλαζονεία μερικῶν οἱ ὁποῖοι σπεύδουν νὰ δημοσιεύσουν τὰ εὑρήματά τους σὲ πολλαπλὲς σχεδὸν ἀνάτυπες δημοσιεύσεις, φανταζόμενοι ὅτι αὐτὸ τοὺς ἀναδεικνύει σὲ μεγάλα ἀναστήματα! Ξεχνοῦν φυσικὰ ὅτι ὅλοι οἱ πραγματικὰ πρωτοπόροι ἐπιστήμονες ξοδεύουν πολλὰ χρόνια ἀπὸ τὴν ζωή τους στὴν μελέτη καὶ τὴν ἔρευνα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ δημοσιεύουν μόνο 5 ἢ 10 ἀνακοινώσεις σὲ ὅλη τὴν ζωή τους.Ὅμως οἱ 510 δημοσιεύσεις τους συνταράσσουν ὅλο τὸν κόσμο.

Πολλὰ εἶναι τὰ κίνητρα ποὺ ὁδηγοῦν στὸν ὑπερτονισμὸ κάποιων ἀποτελεσμάτων ἔρευνας. Τὰ πανεπιστήμια ἀπαιτοῦν ἀπὸ φοιτητὲς καὶ καθηγητὲς νὰ κάνουν ἀνακοινώσεις γιὰ νὰ ἐπιδεικνύουν ἐρευνητικὴ δραστηριότητα καὶ ἔτσι νὰ προσελκύουν κονδύλια. Οἱ φοιτητὲς προβιβάζονται σὲ διδάκτορες μὲ βάση τὶς ἀνακοινώσεις τους. Οἱ καθηγητὲς ἀποκομίζουν uφέλη συμμετέχοντας σὲ ἐρευνητικὰ προγράμματα. Τὰ πανεπιστήμια συγχέουν ἐσκεμμένα τὸ ρόλο τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ μὲ τὸ ρόλο τοῦ ἐρευνητή, ὑποβιβιβάζοντας ἔτσι τὸ ἐπίπεδο τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ ἔργου καὶ συντηρῶντας τὸν φαῦλο κύκλο ποὺ παράγει μέτριους ἀποφοίτους, μελλοντικοὺς ἐκπαιδευτικοὺς καὶ ἐπιστήμονες, ποὺ θὰ συνεχίσουν νὰ ἐργάζονται στὸ ἴδιο μοτίβο.

Βεβαίως, ὅπως συνέβαινε καὶ παλιότερα, κατὰ καιροὺς παρουσιάζονται μεγάλα ἀναστήματα στὸ χῶρο τῆς ἐπιστήμης, τὰ ὁποία κάνουν ἅλματα. Τὸ κακὸ ὅμως εἶναι, ὅτι τὸ χάσμα μεταξὺ ἑνὸς μέσου καὶ ἑνὸς λαμπροῦ σημερινοῦ ἐπιστήμονα ἔχει περάσει κάθε ὅριο. Οἱ νέες ἰδέες ποὺ γεννοῦν οἱ πρωτοπόροι, εἴτε γίνονται δεκτὲς εἴτε ἀπορρίπτονται μὲ περίγελο ἀπὸ τὸν εὐρὺ ἐπιστημονικὸ κόσμο. Τὸ πρόβλημα εἶναι ὅτι ἡ ἀποδοχὴ ἢ ἡ ἀπόρριψη δέν γίνονται μὲ βάση τὴν ἐπιστημονική τους ἀξιολόγηση. Πολὺ λίγοι εἶναι αὐτοὶ ποὺ εἶναι σὲ θέση νὰ ἀξιολογήσουν, ἀκόμα καὶ νὰ σχολιάσουν τὴν ἐργασία ἑνὸς ἁπλοῦ συναδέλφου τους, πόσο μᾶλλον κάποιου ἰδιαίτερα λαμπροῦ ἐπιστήμονα. Οἱ περισσότεροι ἀποδέχονται ἢ ἀπορρίπτουν τὰ ἀποτελέσματα καὶ τὶς θεωρίες ἐπειδὴ ἄκουσαν ἢ διάβασαν τὴν γνώμη κάποιου ἄλλου καὶ συντάχθησαν μὲ αὐτὸν. Ἔτσι εἶναι καθεστὼς νὰ ὑπερισχύει ὁ πιὸ διαφημισμένος, ὁ πιὸ «ἀληθοφανὴς» (πόσο ἐπιστημονικό!) καὶ ὁ πιὸ πλούσια χρηματοδοτούμενος, χωρὶς ἰδιαίτερη βαρύτητα στὴν ἀκεραιότητα τοῦ ἐπιστημονικοῦ ἔργου.Ὅπως εἶναι καὶ καθεστὼς νὰ ἀναγνωρίζεται ἡ προσφορὰ τῶν πραγματικὰ μεγάλων ἐπιστημόνων ἀρκετὰ χρόνια μετὰ τὸ θάνατὸ τους, μόνο καὶ μόνο γιατὶ τὸτε βρέθηκε κάποιος νὰ καταλάβει τὶ εἶπαν καὶ νὰ τὸ ἐξηγήσει στοὺς ὑπόλοιπους.

Ἕνα πολὺ χαρακτηριστικὸ παράδειγμα ὅντως ἐπιστήμονα μποροῦμε νὰ δοῦμε στὸ πρόσωπο τοῦ φυσικοῦ καὶ στατιστικολόγου ἅ.ἡ. ᾶaὥnὁs. Στὸ βιβλίο του «Θεωρία Πιθανοτήτων: Ἡ Λογικὴ τῆς Ἐπιστήμης» (ἕὖὕῆaῆiὑiῦὥ ἡὅὁὕὖὥ: ἡὅὁ ἐὕgic Oὄ ἠciὁncὁ, ἄaὔῆὖiὀgὁ ἤniὡ. ἕὖὁss), παραθέτοντας τὴν βιβλιογραφία του κάνει σχόλια μὲ πολὺ εὐφυΐα καὶ χιοῦμορ. Λέει γιὰ παράδειγμα: «Στὴν ἐργασία αὐτή, ὁ ἀγαπητὸς κ. ΧΧ ἀπεκόμισε τὴν ἴδια χαρὰ μὲ τὸν κ. ΥΥ ποὺ 146 χρόνια πρὶν κατέληξε στὸ ἴδιο μαθηματικὸ συμπέρασμα, στὴν ἐργασία του μὲ τίτλο —». Ἀλλοῦ γράφει: «Ἡ ἐργασία αὐτὴ βασίζεται σὲ ὑποτιθέμενες ἀστρονομικὲς παρατηρήσεις ποὺ ἔγιναν σὲ κάποιο ἄγνωστο ἀστεροσκοπεῖο, τὸ ὁποῖο εἶχε ξάστερους οὐρανοὺς γιὰ 600 συνεχόμενες νύχτες. Αὐτὸ μᾶλλον μειώνει τὴν ἀξιοπιστία τῶν ἀποτελεσμάτων». Καὶ ἀλλοῦ: «Ὁ κ. Χ ἦταν μαθητὴς τοῦ κ. Υ. Ἂν καὶ καταλαβαίνει ἄριστα τὶς μεθόδους καὶ τὰ δεδομένα, ἕνα νοητὸ φράγμα τὸν ἐμποδίζει νὰ ἀντιληφθεῖ τὰ συνακόλουθα συμπεράσματα, ὅπως εἶχε συμβεῖ καὶ μὲ τὸν κ. Υ. Δὲν μᾶς μένει λοιπὸν παρὰ νὰ ἀφήσουμε τὴν παρέα τους καὶ νὰ συνεχίσουμε μόνοι μας τὴν ἐξερεύνηση τοῦ τομέα αὐτοῦ»!

Σὲ πολλὰ ἄρθρα του, ἀλλὰ καὶ μέσα στὰ βιβλία του, ἤδη τὸ 1980, ἀναφέρεται στὴν ὑπερβολικὴ δημοσιότητα ποὺ δίνεται στὸν κάθε τσαρλατᾶνο ἐπιστήμονα, μὲ μόνο σκοπὸ τὸ κέρδος ἀπὸ τὴν κυκλοφορία ἢ τὴν ἀκροαματικότητα, καὶ τὴν ἀντίστοιχη δυσκολία ἑνὸς πραγματικοῦ ἐπιστήμονα νὰ παρουσιάσει τὰ πραγματικὰ στοιχεῖα. Πέρασαν 20 χρόνια, καὶ τὸ φαινόμενο αὐτὸ ἔγινε παγκοσμίου ἐμβέλειας. Σήμερα ἀνακαλύφθηκε ὁ οἰκογενειακὸς τάφος τοῦ Χριστοῦ(!), βρέθηκαν ἄγνωστα ἀπόκρυφα βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, μάθαμε ὅτι ὁ Ἰούδας ἔγραψε καὶ αὐτὸς Εὐαγγέλιο (ὄντας ἀπαγχονισμένος;), ὅτι ἡ συμπεριφορά μας ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὰ γονίδιά μας καὶ δὲν τὴν ἐλέγχουμε, καὶ ἄλλα πολλὰ «ἐπιστημονικά».

Καὶ ἀλίμονό μας ἂν τολμήσουμε νὰ τὰ ἀμφισβητήσουμε. Ἄλλωστε, γιὰ νὰ τὸ λένε οἱ... ἐπιστήμονες θὰ εἶναι καὶ σωστὸ, ἔ;

Ἀργύρης Διαμαντής

«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 60-62 

ΙΟΥΝΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2007